Vier meetniveaus van enquête vragen

Verschillende meetniveaus

Wat u wilt vragen is uiteraard belangrijk. Maar om hier goed antwoord op te krijgen zult u voorafgaand aan het onderzoek helder moeten hebben hoe u het kan meten. De volgende vier meetniveaus van enquete vragen geven u inzicht in op welk meetniveau u kunt meten.

Nominale schaal

Het eenvoudigste meetniveau van enquete vragen dat we kennen is het nominale. Daarbij gaat het, zoals de naam al aangeeft (Latijn: nomen, naam) bij het meten slechts om het benoemen, om de naam van het gemetene. Voorbeelden zijn geslacht (man/vrouw), provincie, branche van uw klant, afdelingen binnen uw organisatie, etc. Omdat zonder naamgeving niets onderscheiden kan worden, is elk van de andere meetniveaus ook minstens van nominaal niveau.

Ordinale schaal

Enquete vragen met metingen op ordinaal niveau kennen een natuurlijke ordering. Een typisch voorbeeld vormen de rangen in het leger of de onderverdeling tussen opleidingsniveaus: Mavo, Havo, Vwo. Andere voorbeelden zijn: de beoordeling met cijfers in het Nederlands onderwijs, de veelgebruikte 5-puntsschaal (zeer mee oneens – mee oneens – neutraal – mee eens – zeer mee eens). Bij een ordinale schaal is de volgorde duidelijk, maar zijn de verschillen niet interpreteerbaar: ‘zeer mee eens’ ligt niet noodzakelijk net zo ver boven ‘mee eens’ als dat ‘mee eens’ boven ‘neutraal’ ligt.

Interval schaal

Hierbij hebben enquete vragen gelijke intervallen zonder absoluut nulpunt. Metingen op intervalniveau betreffen altijd getallen. Voorbeelden: de tijd als tijdsaanduiding (niet als tijdsduur), maar ook de Celsiusschaal voor de temperatuur (nulpunt heeft geen betekenis). Voorbeeld: Van 5 naar 10 graden Celsius betekent niet automatisch twee keer zoveel warmte of energie (dus interval). Van 5 naar 10 Kelvin wel (dus ratio, zie volgende).

Ratio schaal

Intervallen met absoluut nulpunt. Temperatuur in Kelvin, gewicht in kilogram, lengte in meters, etc.. Deze schaal wordt veelal ingezet bij onderzoek naar bestedingsgedrag.